Hoe zorg je ervoor dat je kind goed naar zijn behoeftes luistert?
Kinderen t/m ongeveer drie jaar zijn meesters in het luisteren naar hun eigen behoeftes. Maar deze belangrijke vaardigheid wordt helaas vaak onbewust afgeleerd.
Als baby’s en dreumesen behoefte hebben aan aandacht, voedsel of slaap dan maken zij dat heel duidelijk – zij huilen.
Voordat een baby gaat huilen geeft het meestal wat subtielere tekens om zijn behoeftes aan te geven; zoals het luchthappen als het honger heeft. Dreumesen wrijven meestal hun ogen als zij moe worden.
Maar als hier niet snel genoeg aandacht aan wordt geschonken dan gebruikt de baby en de dreumes het duidelijkste communicatiemiddel dat het heeft, namelijk huilen.
Dat heeft er vooral mee te maken dat kinderen op deze leeftijd erg op zichzelf gesteld zijn en focussen op het ontwikkelen van vaardigheden om te kunnen ‘overleven’; zoals zitten en op een gegeven moment ook lopen.
Hun empathisch vermogen is nog niet of amper ontwikkeld. En hun focus ligt op het luisteren naar hun eigen behoeftes en deze ook duidelijk te communiceren.
Hoe wij als moeders op het gedrag van de baby of dreumes reageren
Als een baby of dreumes huilt nemen wij dat serieus.
Wij gaan vanzelfsprekend zo snel mogelijk helpen, troosten of geven wat de baby of dreumes ook van ons nodig heeft.
De behoefte en emotie van de baby of dreumes krijgt prioriteit.
Empathie voor baby en moeder
Er is niemand die zich erover verbaasd dat een baby of een dreumes opeens huilt. Of de moeder van de baby hierdoor veroordeelt.
Juist in tegendeel: De meesten zijn empathisch naar het kind en de moeder toe.
Zij weten dat de baby of de dreumes zijn behoeftes nog niet anders kan communiceren en dat kinderen op deze leeftijd gauw overstuur raken.
‘Twee is nee’-fase oftewel: Peuterpuberteit
Als kinderen tussen de anderhalf en drie jaar oud zijn begint vaak de welbekende ‘twee-is-nee’-fase, ook peuterpuberteit genoemd.
Het kind heeft de basisvaardigheden om te ‘overleven’ onder de knie en begint de wereld op een andere manier te ontdekken.
Peuters willen graag meebepalen en het liefst alles al kunnen wat wij volwassenen kunnen.
Het lijkt opeens zo wijs en kan zich vele malen beter verstaanbaar maken.
Peuters willen als volwaardige persoonlijkheden gezien en gehoord worden maar tegelijkertijd hebben zij duidelijke kaders van ons nodig om zich veilig te voelen.
Hoe peuters en kleuters hun behoeftes communiceren
Als peuters of kleuters niet in hun behoeftes worden voorzien maken zij dat in de meeste gevallen heel duidelijk.
Zij gaan dan bijvoorbeeld huilen, zeuren of krijgen driftbuien. Soms ‘vechten’ zij er zelfs letterlijk voor.
Net als baby’s of dreumesen raken vooral peuters vrij snel overstuur als hen iets niet lukt of als ze niet worden voorzien in hun behoeftes.
Het enige verschil is dat wij van peuters verwachten dat zij hun emoties beter kunnen reguleren. Omdat zij zo veel wijzer zijn dan baby’s of dreumesen. En soms zelfs zo wijs dat zij zich bewust op een bepaalde manier gedragen om iets te bereiken of van ons te verkrijgen.
…en precies dat is ook de grootste valkuil
Onafhankelijk daarvan of de emotie van een peuter of kleuter een iets ‘manipulatieve’ karakter heeft of niet kunnen kleine kinderen een emotie als heel heftig ervaren.
Twee van de voornaamste redenen hiervoor is dat kleine kinderen nog niet (goed) kunnen redeneren en zichzelf nog niet (goed) kunnen kalmeren.
Zij lijken wellicht wijs maar peuters en kleuters hebben ons nodig om met hun emoties om te gaan. Net zoveel als baby’s en dreumesen ons hiervoor nodig hebben.
Deze vaardigheid leren zij niet vanzelf maar hebben zij wel nodig om ook later in het leven goed met tegenslagen om te kunnen gaan en naar hun eigen behoeftes te blijven luisteren.
Hoe jij je kind kan helpen om met zijn (heftige) emoties om te gaan
Twee belangrijke dingen om onze kinderen in het omgaan met hun emoties te helpen zijn:
- Reageer tijdens een (heftige) emotie van je kind niet op het gedrag van je kind maar geef juist aandacht aan de achterliggende emotie. Onafhankelijk hoe oud je kind is.Pas later als jullie weer kalm zijn bespreek je met je kind hoe het zich in een vergelijkbare situatie in de toekomst kan gedragen.
- Jouw energiebalans is key om op een opbouwende manier met de emoties en het gedrag van je kind om te kunnen gaan.Sommige moeders vinden dat egoïstisch als zij hun eigen behoeftes en welzijn net zo veel prioriteit geven dan de behoeftes en welzijn van hun kinderen maar juist dit is één van de grootste misvatting in de opvoeding van kinderen.Waarom?
- Omdat kleine kinderen het meeste leren door ons te observeren. En jij als moeder bent één van grootste idolen van je kind. Ook lijkt het soms heel anders ;)Als jij goed naar je eigen behoeftes luistert en er een prioriteit van maakt dat jij lekker in je vel zit, dan leert je kind van je dat dit een prioriteit in het leven is.
- Als jouw kind midden in een (heftige) emotie zit heeft het jouw nodig om te kalmeren. Hiervoor is het belangrijk dat jijzelf kalm bent.
Maar als wij als moeders laag in onze energie zitten kunnen wij juist minder hebben van onze kinderen en is het welbekende lontje vaak korter dan dat wij eigenlijk zouden willen. Dit zijn duidelijke tekens van ons lichaam dat wij onze eigen behoeftes niet voldoende aandacht geven.
Zelfverwijten helpen in zulke situaties juist niet. Wat jij en vooral ook je kind dan nodig hebben is dat jij beter voor jezelf zorgen en je eigen behoeftes meer aandacht geeft.
Heb je nog een vraag over deze blog? Stuur mij dan gerust een mailtje naar kate@imaginesunshine.nl.
